اگر شما نیز از آن دسته افراد علاقمند به ساعت مچی هستید ممکن است که تا به الان با سنگ های رنگارنگی که در موتور و سیستم ساعت کارگزاری می شوند مواجه شده باشید. ممکن است که این سوال برایتان پیش آمده باشد که این سنگ ها چه کاربردی دارند و دقیقاً چه هستند و برای چه باید در سیستم موتور ساعت کار گذاشته شوند؟
ساعت هایی با تکنولوژی پشت باز به فرد مصرف کننده امکان این را می‌دهند تا از نزدیک با شیوه کارکرد بخش هایی از موتور ساعت به طور کامل آشنا شوند و همچنین جزئیات آن را مشاهده کنند. در ادامه این مطلب واچ گروپ ایران با ما همراه باشید تا به این سوال که علت وجود سنگ قیمتی و جواهرات در ساعت مچی پاسخ دهیم.
تاریخچه به کارگیری سنگ های قیمتی در انواع موتور ساعت
اول از همه برای پاسخ دادن به این سوال که چرا از جواهرات و سنگ های قیمتی در داخل موتور ساعت استفاده می‌شود باید اول به سراغ تاریخ برویم. اولین بار در قرن ۱۸ میلادی از سنگ های قیمتی در موتور ساعت استفاده کردند. در همان سال ها بود که پیتر و جیکوب دبافره برای اولین بار ایده استفاده از این نوع سنگ ها را در سیستم موتور ساعت بیان کردند و سپس توانستند که حق ثبت اختراع را نیز برای این اختراعشان دریافت کنند.
معمولا سنگ های قیمتی را در فاصله بین چرخ دنده ها مورد استفاده قرار می‌دهند. ولی در مدل های جدید ساعت کوارتز بیشتر این سنگ ها در مدار الکتریکی استفاده می‌کنند.
سه سنگ اصلی را که در موتور ساعت به کار بردند شامل یاقوت سرخ، یاقوت کبود و همچنین الماس می‌شوند. الماس در مقایسه با بقیه این سنگ ها قیمت بیشتری دارد. در سال ۱۹۰۲ برای اولین بار انواع مصنوعی از یاقوت کبود را ساختند و آنها را روانه بازار کردند.
آگوست ورنوی با ساختن این سنگ مصنوعی باعث شد که هزینه های ساخت انواع موتور ساعت به شکل بسیار زیاد و چشمگیری کاهش یابد. به گونه ای که می‌توان گفت امروزه معمولاً اکثر یاقوت هایی را که در موتور ساعت از آن استفاده می‌کنند مصنوعی هستند. استفاده از این نوع یاقوت ها گذشته از اینکه کاربرد های بسیار زیادی دارد همچنین قیمت ساعت را نیز تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
چرا از جواهرات و سنگ‌های قیمتی در داخل موتور ساعت استفاده می کنند؟ | علت وجود سنگ قیمتی و جواهرات در ساعت مچی
برای اینکه ساعت ها کارشان را به درستی انجام دهند اجزای درشت و ریز گوناگونی را در درون خودشان به کار می‌برند. یک نمونه از این اجزا چرخ دنده‌ها هستند که وجودشان برای حرکت عقربه ها بسیار مهم و ضروری است. گذشته از آن فنر باریکی نیز در نزدیکی های این عقربه ها موجود است که با تنظیم آن ساعت شروع به حرکت کردن و کوک شدن می‌کند.
ساعت مچی ها از تعداد خیلی زیادی چرخ دنده در سیستم موتورشان بهره می‌گیرند. با کوک کردن ساعت مقدار مشخصی از انرژی در فنر آن ذخیره شده است که از این انرژی برای چرخاندن قطعه های گوناگون موتور ساعت استفاده می‌کنند. در کنار چرخ دنده اصلی ساعت که نزدیک به فنر کوک است، سه چرخه دیگر نیز مسئولیت حرکت ساعت، دقیقه و ثانیه را بر عهده دارند.
هنگامی که چرخ دنده ها حرکت می‌کنند به خاطر برخوردشان با همدیگر دچار اصطکاک می‌شوند و سپس با گذشت زمان این امر منجر به فرسودگی چرخ ها می‌شود تا زمانی که دیگر نمی‌تواند به شیوه درست کار کند و زمان را نشان دهد. به خاطر همین برای پیشگیری از این اتفاق سازندگان ساعت مچی به این فکر افتادند که از قطعات کوچک، محکم و صافی استفاده کنند که بتوانند در بین این چرخ دنده ها قرار گیرند و از اصطکاک آنها پیشگیری کنند.
این قطعه های کوچک در واقع انواع سنگ های سخت و قیمتی و نمونه های جواهرات هستند. الماس و یاقوت دو نمونه از این سنگ های قیمتی و پرکاربرد هستند که بیشتر اوقات به خاطر ارزان تر بودنش در مقایسه با الماس بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در کل می‌توان گفت که سنگ های قیمتی که درون موتور ساعت استفاده می‌شوند از فرسوده شدن زود هنگام قطعات مکانیکی موتور ساعت پیشگیری می‌کنند و همچنین طول عمر قطعات ساعت را افزایش می‌دهند. این سنگ ها می‌توانند از فرسایشی که به خاطر تماس چرخ دنده ها به وجود می‌آید پیشگیری کنند و منجر به افزایش طول عمر آنها شود.
هرچند که تعداد مورد استفاده این سنگ ها به عملکرد فنی ساعت مربوط است، برای مثال انواع سنگ مکانیکی و کوکی تقریباً بین ۱۵ تا ۲۰ سنگ قیمتی دارند. در بعضی دیگر از مدل‌های ساعت مکانیکی به این تعداد چند عدد سنگ دیگر اضافه می‌شود تا در نتیجه آن موتور بتواند عملکرد بهتری از خودش نشان دهد.
جواهرات در موتور ساعت کوارتز
موتور ساعت کوارتز در دسته موتور های مکانیکی نیست و به وسیله یک باتری می‌تواند انرژی مورد نیازش را تامین کند. سنگ های قیمتی در این نوع ساعت نیز کاربرد مهمی دارند و جز ملزومات به حساب می‌آیند. در ساعت های کوارتز تعداد چرخ دنده ها به مقدار بسیار چشمگیری کاهش پیدا می‌کند ولی برای حفظ عمر و ماندگاری لازم است که در همین تعداد نیز از سنگ های قیمتی و سخت استفاده شود زیرا این سنگ ها از خرابی دنده ها به خاطر ساییدگی و فرسایش پیشگیری می‌کند.
معمولا این نوع ساعت ها قیمت کمتری نسبت به ساعت های مکانیکی دارند و همین موضوع منجر به این می‌شود که استفاده از الماس در این نوع ساعت ها محدود شود. سنگ های یاقوت مصنوعی کبود و همچنین سرخ می‌توانند جایگزین های بسیار مناسب برای الماس در این نوع ساعت ها باشند به خاطر اینکه قیمت آنها کم است و همچنین امکان تهیه آنها برای مردم راحت تر است.